Tövbə

Müsəlman daim tövbə və istiğfar etməli, işlədiyi günah və səhvlərindən ötrü də tövbə və istiğfara ömür boyu davam etməlidir.

Allah Quranda bizə belə əmr edir:

"Ey möminlər! Hamınız topluca, günahkarca davranışlardan dönüb, Allaha yönəlin ki, dünya və axirət xoşbəxtliyini əldə edəsiniz." (Nur: 24/31)

"Rəbbinizdən günahlarınız üçün bağışlanma diləyin və sonra tövbə və peşmanlıq halı içində ONA yönəlin." (Hud 11/3)

"Ey iman edənlər! Tam bir peşmanlıq və könül hüzuru içində göstərişdən uzaq ölçüdə Allaha tövbə edin." (Təhrim 66/8)

Hədislər:

1. Əbu Hüreyrə radıyallahu ənh, Rəsulullah sallallahu əleyhi və selləmi belə buyurarkən eşitdiyini söyləmişdir:

"Vallah mən gündə yetmiş dəfədən çox Allahdan məni bağışlamasını diləyir, tövbə edirəm." (Buxari, Daavat 3. Ayrıca bk. Tirmizi, Təfsiri surə (47) İbni Macə, Ədəb 57)

2. Rəsulullah sallallahu əleyhi və selləmin xidmətçisi olan Əbu Həmzə Ənəs İbni Malik əl-Ənsarı radıyallahu ənhdən rəvayət edildiyinə görə Rəsulullah sallallahu əleyhi və səlləm belə buyurdu:

"Qulunun tövbə etməsindən ötrü Allah Təalanın duyduğu məmnuniyyət, sizdən birinin kimsəsiz səhrada itirdiyi dəvəsini tapdığı zamanki sevincindən çox daha böyükdür." (Buxari, Daavat 4; Müslim, Tövbə 1, 7, 8.)

3. Əbu Musa Abdullah İbni Kays əl-Eş'ari radıyallahu ənhdən rəvayət edildiyinə görə Nəbiyyi Əkrəm sallallahu əleyhi və səlləm belə buyurdu:

"Allah Təala gündüz günah işləyənin tövbəsini qəbul etmək üçün gecə əlini açar. Gecə günah işləyənin tövbəsini qəbul etmək üçün də gündüz əlini açar. Günəş batdığı yerdən doğulana qədər bu belə davam edib gedər." (Müslim, Tövbə 31.)

4. Əbu Hüreyrə radıyallahu ənhdən rəvayət edildiyinə görə Rəsulullah sallallahu əleyhi və səlləm belə buyurdu:

"Günəş qərbdən doğmadan əvvəl kim tövbə etsə, Allah onun tövbəsini qəbul edər. "(Müslim, Zikr 43.)


* Günəşin qərbdən doğması qiyamətin böyük əlamətlərindən olub tövbə qapısı o günə qədər bütün insanlıq üçün açıqdır.

5. Əbu Əbdürrəhman Abdullah İbni Ömər İbni'l-Hattab radıyallahu ənhumədən rəvayət edildiyinə görə Rəsulu Əkrəm sallallahu əleyhi və səlləm belə buyurdu:

"Bir qul can verməyə başlamadığı müddətcə, Allah Təala onun tövbəsini qəbul edər. "(Tirmizi, Daavat 98. Ayrıca bk. İbni Macə, Zühd 30.)

6. Əbu Səid Sa`d İbni Malik İbni Sinan əl-Hudri radıyallahu ənhdən rəvayət edildiyinə görə Rəsulullah sallallahu əleyhi və səlləm belə buyurdu:

"Vaxtilə doxsan doqquz adamı öldürmüş bir adam vardı. Bu şəxs yer üzündə ən böyük alimin kim olduğunu araşdırdı. Ona bir rahibi göstərdilər. 

Bu adam rahibə gedərək:

- Doxsan doqquz adam öldürdüm. Tövbə etsəm qəbul olarmı? deyə soruşdu. 

Rahib:

- Xeyr, qəbul olmaz, dəyincə onu da öldürdü. Beləcə öldürdüyü adamların sayını yüzə tamamladı. Sonra yenə yer üzündə ən böyük alimin kim olduğunu araşdırdı. Ona bir alimi tövsiyə etdilər. Onun yanına gedərək:

- Yüz adamı öldürdüyünü söylədi; tövbəsinin qəbul olub olmayacağını soruşdu. 

Alim:

- Əlbəttə qəbul olar. İnsanla tövbə arasına kim girə bilər ki! Sən filan yerə get. Orada Allah Təalaya ibadət edən insanlar var. Sən də onlarla birlikdə Allaha ibadət et. Əsla məmləkətinə dönmə. Çünki ora pis bir yerdir, dedi. 

Adam, deyilən yerə getmək üzrə yola çıxdı. Yarı yola varınca əcəli çatdı. 

Rəhmət mələkləriylə əzab mələkləri o adamı kimin götürüb aparacağı mövzusunda müzakirəyə başladılar. 

Rəhmət mələkləri:

- O adam tövbə edərək və ürəyiylə Allaha yönələrək yola düşdü, dedilər. 

Əzab mələkləri isə:

- O adam həyatında heç yaxşılıq etmədi ki, dedilər. 

Bu sırada insan qılığına girmiş bir mələk çıxıb gəldi. Mələklər onu aralarında hakim təyin etdilər. 

Hakim olan mələk:

- Gəldiyi yerlə getdiyi yeri ölçün. Hansına daha yaxınsa, adam o tərəfə aiddir, dedi. 

Mələklər iki məsafəni də ölçdülər. Getmək istədiyi yerin daha yaxın olduğunu gördülər. Bunun üzərinə onu rəhmət mələkləri götürüb apardı. (Buxari, Ənbiya 54; Müslim, Tövbə 46, 47, 48.)
v Sahih(ı Müslim)dəkı bir başqa rəvayətə görə: 

"O kimsə yaxşı insanların yaşadığı kəndə bir qarış daha yaxın olduğundan oralı sayıldı. "


7. İbni Abbas və Ənəs İbni Malik radıyallahu ənhimdən rəvayət edildiyinə görə Rəsulullah sallallahu əleyhi və səlləm belə buyurdu:

"İnsanoğlunun bir dərə dolusu qızılı olsa, bir dərə daha istər. Onun ağızını torpaqdan başqa bir şey doldurmaz. Amma Allah, tövbə edənin tövbəsini qəbul edər." (Buxari, Rikak 10; Müslim, Zəkat 116-119. Ayrıca bk. Tirmizi, Zühd 27, Menakıb 32, 64; İbni Macə, Zühd 27.)

Imam Nevevi "Riyadus Salihin" 1. kitab (Muselmanin heyat olculeri) 2. Bolum (Tovbe)